طراحی سپتیک تانک
طراحی سپتیک تانک یکی از بخش‌های مهم سیستم‌های تصفیه فاضلاب در مناطق روستایی و مکان‌هایی است که امکان اتصال به شبکه فاضلاب شهری وجود ندارد. سپتیک تانک به عنوان یک مخزن زیرزمینی عمل می‌کند که وظیفه آن جداسازی و تجزیه مواد جامد و معلق در فاضلاب میباشد. طراحی به صورتی میباشد که فاضلاب ورودی به آن تقریباً بین یک تا سه روز داخل آن میماند. در طول این مدت مواد معلق سنگین فاضلابی در کف تانک ته نشین شده و لجن حاصل می شود که لجن شامل میکروارگانیسم های مفیدی می باشد که با تغذیه از فاضلاب ورودی باعث تصفیه فاضلاب میگردند. مواد معلق سبک فاضلابی شامل روغن و چربی به تدریج به صورت یک کف غلیظ در سطح مایع شناور می گردد. با وارد شدن فاضلاب به داخل ، به همان میزان پساب از لوله خروجی تعبیه شده در سپتیک تانک دفع میگردد. باتوجه به این مسئله، تخلیه لجن با درنظر گرفتن زمان ماند اولیه، هر 2 تا 4 سال یکبار ضروری می باشد. البته رعایت اصول بهداشتی در این زمینه به دلیل وجود باکتریهای بیماری زا قابل توجه است.
سپتیک تانک پلی اتیلن تولیدی شرکت ابشار پلیمر سپاهان به دلیل جلوگیری از پخش بوی نامطبوع پسماندهای فاضلاب به صورت سرپوشیده با درپوشهای مناسب ساخته میشود.عموماً در مکانهای فاقد شبکه لوله کشی و سیستم های فاضلاب نظیر ادارات، رستوران ها، هتل، پمپ بنزین و همچنین عمل پیش تصفیه فاضلاب و پساب در تصفیه خانههای بزرگ به عنوان یک راه حل اولیه و موقت مورد استفاده قرار میگیرد.
اصول طراحی سپتیک تانک پلی اتیلن
1. انتخاب ظرفیت مناسب
ظرفیت سپتیک تانک بسته به حجم فاضلاب تولیدی و تعداد افراد یا واحدهای متصل به آن محاسبه میشود. معمولاً ظرفیت سپتیک تانک بر اساس تعداد ساکنان یک ساختمان یا حجم مصرف آب روزانه تعیین میشود. فرمول تقریبی محاسبه ظرفیت سپتیک تانک به این شکل است:
ظرفیت سپتیک تانک (متر مکعب) = تعداد ساکنین × حجم مصرف آب روزانه (لیتر) × 3
ظرفیت سپتیک تانک (متر مکعب)=تعداد ساکنین×حجم مصرف آب روزانه (لیتر)×3 عدد 3 نشان‌دهنده تعداد روزهای ذخیره‌سازی فاضلاب قبل از تجزیه است.
2. تقسیم بندی مخزن
سپتیک تانک معمولاً به دو بخش تقسیم میشود:
- حوضچه اولیه: برای جداسازی مواد جامد سنگین که در کف مخزن ته‌نشین می‌شوند.
- حوضچه ثانویه: برای جداسازی مواد سبک مانند چربی‌ها که در سطح آب شناور می‌مانند. این بخش از فاضلاب آماده تخلیه به زمین یا تصفیه‌خانه میشود.
3. سیستم تهویه و لوله‌گذاری
تهویه مناسب برای جلوگیری از تجمع گازهای سمی مانند متان و سولفید هیدروژن در سپتیک تانک اهمیت زیادی دارد. استفاده از لوله‌های تهویه در بخش‌های مختلف مخزن ضروری است. همچنین، لوله‌های ورودی و خروجی باید به گونه‌ای طراحی شوند که از اختلال در جریان فاضلاب جلوگیری کنند و مانع ورود مواد جامد به سیستم تخلیه شوند.
4. مصالح مورد استفاده
سپتیک تانک‌ها معمولاً از جنس بتن، پلی‌اتیلن یا فایبرگلاس ساخته می‌شوند. انتخاب مصالح بستگی به شرایط محیطی، میزان فاضلاب تولیدی و بودجه دارد:
- سپتیک تانک‌های بتنی: مقاوم و ماندگار هستند اما هزینه نصب بالایی دارند.
- سپتیک تانک‌های پلی‌اتیلن: سبک و مقاوم در برابر خوردگی هستند و نصب آنها آسان‌تر است.
- سپتیک تانک‌های فایبرگلاس: وزن کم و مقاومت بالا دارند اما ممکن است در برابر تغییرات شدید دما حساس باشند.
5. عمق و مکان نصب
عمق نصب سپتیک تانک باید به گونه‌ای باشد که از یخ‌زدگی در مناطق سردسیر جلوگیری کند. همچنین، مخزن باید در محلی قرار گیرد که دسترسی به آن برای تخلیه و نگهداری آسان باشد و فاصله مناسبی از چاه‌های آب و ساختمان‌ها حفظ شود.
6. سیستم تخلیه
پس از جداسازی مواد جامد، فاضلاب تصفیه‌شده به سیستم‌های تخلیه زیرزمینی مانند چاه‌های جذب یا شبکه‌های زیرسطحی هدایت میشود. طراحی این سیستم باید به نحوی باشد که از ایجاد مشکلات زیست‌محیطی و آلودگی آب‌های زیرزمینی جلوگیری کند.
مزایای سپتیک تانک پلی اتیلن نسبت به سپتیک تانک های بتنی:
در مقایسه با سپتیک تانک های بتنی از نظر کاربرد و بهره وری دارای مزایای زیادی می باشد که میتوان موارد زیر را نام برد: نصب ساده و اجرای سریع دارای عمر طولانی دارا بودن قابلیت تعمیر و بازرسی پس از نصب و اجرا مقاوم در برابر حواث طبیعی مانند زلزله و سیل مقاومت بالا در مقابل مواد خورنده اسیدی و بازی و میکروارگانیسم های موجود قابلیت تحمل بارهای ترافیکی و انعطاف پذیری بالا شرکت آذرآوند قابلیت تولید ، مخزن و چربیگیر پلی اتیلن را به صورت افقی و عمودی در دو حالت دفنی و غیردفنی با ظرفیت های 1 تا 90 مترمکعبی را دارد.
مهمترین مزایای سپتیک تانک پلی اتیلن شامل موارد زیر است:
- مقاومت بسیار بالا در برابر خوردگی، پوسیدگی و شرایط محیطی فاضلاب
- آب بندی کامل و جلوگیری کامل از نشت فاضلاب به بیرون
- دیواره بسیار مقاوم در برابر فشارها و بارهای جانبی وارده به سبب ضخامت بالا و نوع پروفیل مقطع
- سرعت بسیار بالا در ساخت و نصب و راه اندازی
- امکان مدفون کردن بدون نیاز به هیچ گونه سازه دیگر
- وزن سبک و سهولت در حمل و نصب
- امکان جابجایی پس از نصب حتی چند سال پس از استفاده اولیه
- سهولت بهره برداری و دسترسی به جهت دارا بودن حداقل دو دریچه تخلیه لجن و بازدید
- عدم نیاز به انجام عملیات ساختمانی در محل جهت ساخت و نصب
کارشناسان شرکت آبشار پلیمر سپاهان با توجه به شرایط محیطی پروژه و بررسی وجود بارهای ترافیکی و میزان بار، طراحی سپتیک تانک پلی اتیلن و مخزن را انجام داده و نوع افقی و عمودی را با استحکام مناسب مشخص مینمایند. بهره گیری از دال بتنی در صورت وجود با ترافیکی بر روی مخزن پلی اتیلن ضروری می باشد.
نتیجه‌گیری
طراحی صحیح سپتیک تانک نه تنها به کارایی سیستم کمک می‌کند، بلکه از ایجاد مشکلات زیست‌محیطی نیز جلوگیری می‌کند. در این طراحی باید اصولی مانند ظرفیت مناسب، تقسیم بندی مخزن، مصالح استفاده شده و سیستم تهویه و تخلیه مد نظر قرار گیرند.